Koffie?

Gemeente Enschede bergt vliegtuigwrak uit de Tweede Wereldoorlog

Inmiddels is de berging van de Hawker Typhoon Ib MN875 in Enschede afgerond. Vorige week zijn er 6 raketten en ongeveer 60 20 mm-granaten door de EOD onschadelijk gemaakt op de vernietigingslocatie van de vliegbasis Twente. Fred, teamleider Infra: ‘In opdracht van de gemeente Enschede hebben we deze berging met verschillende expertises van DAGnl voorbereid en mogen we de uitvoering begeleiden.’ De berging van het RAF-toestel, type Hawker Typhoon, laat een stukje geschiedenis zien van Enschede aan het einde van de oorlog. Het toestel ligt nabij het Aamsveen in Enschede-Oost.

Hans, toezichthouder/directievoerder: ‘Namens de gemeente Enschede mocht ik tijdens de berging directievoeren en toezichthouden. Dat vind ik leuk om te doen. Het is een prachtig project om vanaf de werkvoorbereiding tot en met de uitvoering te realiseren. Bovendien heeft het project ook nog maatschappelijk en historisch belang, dat maakt het bijzonder.’

Vliegtuig lag 77 jaar in weiland

Het toestel is een Hawker Typhoon van de Royal Air Force, van het 181ste squadron met serienummer MN875. Het heeft 77 jaar in het weiland gelegen en is daar twee tot drie meter in de grond gecrasht. Het weiland is eigendom van een boer. Twee jaar geleden is het vliegtuig ontdekt en heeft gemeente Enschede het verzoek ingediend om het wrak te bergen. Wie de piloot was van het toestel is allerminst zeker. Door afweergeschut van de Duitsers werd het toestel in de lucht in brand geschoten. Het vermoeden bestaat dat de piloot nog uit het vliegtuig is gesprongen, maar dat zijn parachute niet openging waardoor hij is verongelukt.

Iris, archeoloog: ‘Wij mochten, wanneer de EOD de aangelegde vlakken veilig bevonden, de sporen en munitie in de vorm van archeologische begeleiding inmeten. Ook hebben we de contouren van de vlakken op foto’s en met de GPS geregistreerd. Zo kunnen we de inslagkrater van het vliegtuig per niveau reconstrueren. Dit vond ik enorm leerzaam en interessant om te doen.‘

Meer inzicht in oorlogshistorie

‘Met de berging willen we graag meer inzicht krijgen in de historie van dit vliegtuig, de crash en de oorlogshistorie van Enschede’, licht wethouder Leefomgeving Marc Teutelink toe. ‘Ook al weten we niet zeker wie de piloot was en wat er met hem is gebeurd, toch denken we op deze manier een eerbetoon aan hem te maken. Daarnaast is het belangrijk dat we de veiligheid van het gebied waarborgen. Met de berging van dit vliegtuigwrak voegen we een bijzonder stukje Enschedese geschiedenis toe. Ik vind het belangrijk dat we blijven leren van het verleden en de lessen daaruit doorgeven aan generaties na ons’.

Zorgvuldige berging

Een speciaal bergingsteam van het ministerie van Defensie, Buro Noord (onderdeel van DAGnl) en de Explosive Clearance Group voeren de berging uit. Vorige week zijn er 6 raketten en ongeveer 60 20 mm-granaten door de EOD onschadelijk gemaakt op de vernietigingslocatie van de vliegbasis Twente. Gemeente Enschede begeleidt de hele berging zorgvuldig om eventuele milieuschade te voorkomen.

Speciaal ontwikkeld onderwijsprogramma

Om de jeugd kennis te laten maken met de geschiedenis van Enschede in de Tweede Wereldoorlog en specifiek met de crash van dit toestel en zijn piloot, heeft gemeente Enschede een speciaal onderwijsprogramma ontwikkeld. Onderdeel van dit programma zijn speciale lessen, inclusief een gastspreker en een bezoek aan de bergingslocatie. Dat bezoek heeft inmiddels op de Open Dag op donderdag 13 oktober plaatsgevonden. Tijdens de opendag kregen ook relaties de kans om op deze unieke locatie een rondleiding te krijgen van collega Hans Hartkamp.